From 2008 to 2012 (revisited)

English translation below

Όταν το 2008-2012 εκδόθηκε για πρώτη φορά πειραματικά ως περιοδικό στα τέλη Δεκέμβρη του ’12, υπήρχε πράγματι ένα έλλειμμα κατανόησης του πρόσφατου παρελθόντος της ταξικής πάλης, κάποια πράγματα μας διέφευγαν. Τότε ολοκληρωνόταν μια πυκνή κινηματική περίοδος που ξεκινούσε από τα γεγονότα-τομή του Δεκέμβρη του ’08 και έφτανε μέχρι τους αγώνες ενάντια στο μνημόνιο και το κίνημα των πλατειών, έχοντας παράξει μια σειρά μορφών και αντιφάσεων οι οποίες έθεταν υπό αίρεση τα χρησιμοποιούμενα θεωρητικά εργαλεία: αντί για την επιβεβαίωση της εργατικής ταυτότητας και της αυτονομίας του προλεταριάτου, εμφανίστηκαν διαταξικά κινήματα που διαπερνούνταν από το αίτημα για πραγματική δημοκρατία· η κυριαρχία του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου έθετε επιτακτικά την ανάγκη μιας χρηματικής θεωρίας της αξίας· η αναπαραγωγή του κεφαλαίου εν μέσω πολιτικής κρίσης υποδείκνυε τα όρια μιας παραδοσιακής αντίληψης της μορφής κράτους· η κρίση της μισθωτής σχέσης έπρεπε να γίνει κατανοητή με τέτοιο τρόπο ώστε η ανεργία και η προσωρινότητα να γίνουν αντιληπτές σε όλο το ιστορικό βάθος τους. Το ίδιο το όνομα του περιοδικού έθετε αμετάκλητα το περίγραμμα της περιόδου και σε αυτή τη βάση αποτέλεσε ανοιχτό κάλεσμα σε μια τόσο επιθυμητή όσο και αναγκαία θεωρητική συζήτηση.

Κρατώντας πάντα στο μυαλό ότι επρόκειτο για περιορισμένους αριθμούς ανθρώπων, εκείνο τον χειμώνα του ’12-’13 συνέκλιναν τα ενδιαφέροντα μιας ομάδας μελέτης πάνω στο ζήτημα του κράτους με τις διαθέσεις ενός κύκλου επαφών που είχαν δημιουργήσει οι σύντροφοι του περιοδικού Blaumachen στην Αθήνα, με το οποίο διατηρούσαμε ήδη στενή σχέση αρκετά χρόνια πίσω και ειδικά τη διετία ’08-’10 που μας ενδιαφέρει εδώ. Αποτέλεσμα αυτής της σύγκλισης –ευτυχούς για το ατομικό project 2008-2012 το οποίο συνέχισε να υπάρχει αν και σε λανθάνουσα μορφή– ήταν η δημιουργία ενός πρώτου χώρου συζήτησης, ενός πρώτου milieu αν προτιμάτε, η ημιτελής διαδρομή του οποίου μένει να καταγραφεί. Ένα μικρό κομμάτι της, παρόλα αυτά, ήταν η δημιουργία του communisation.espivblogs.net, του οποίου υπήρξαμε συνδιαχειριστές από τις αρχές του ’14 μέχρι τις αρχές του ’15· και έκτοτε οι μόνοι διαχειριστές του, κρατώντας το ενεργό χωρίς όμως να ανανεώνεται το περιεχόμενό του.  

Σε εκείνο το πειραματικό τεύχος, μεγάλη έκταση καταλάμβανε ο τρόπος με τον οποίο εκείνη η πυκνή κινηματική περίοδος μετασχημάτιζε τον αναρχικό/αντιεξουσιαστικό χώρο, αναπόφευκτο λίγο–πολύ πολιτικό περιβάλλον για όποιον θέλει να κινείται εκτός της αναγνωρίσιμης και υπεύθυνης αριστεράς, εντός ή εκτός κοινοβουλίου. Όποια και να ήταν τα όρια κατανόησης από πλευράς μας εκείνου του μετασχηματισμού, η επερχόμενη άνοδος του ΣυΡιζΑ αποτέλεσε τον παράγοντα που επικαθόρισε όλους τους υπόλοιπους και φάνηκε να προσφέρει μια πολιτική διέξοδο επίλυσης των συσσωρευμένων αντιφάσεων τόσο εντός του χώρου όσο και, κι αυτό είναι το σημαντικότερο, ευρύτερα εντός του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού. Οπωσδήποτε όμως προσέφερε και μια πρακτική οδό ικανοποίησης ατομικών προσδοκιών κοινωνικής ανέλιξης, κρυφών ή απροκάλυπτων, οι οποίες προσανατολίστηκαν γρήγορα και μαζικά λίγο πριν τις εκλογές του Ιανουαρίου του ’15.

Η ραγδαία συριζοποίηση δεν θα μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστο το δικό μας milieu, το οποίο και διαλύεται λόγω της γνωστής υπόθεσης Woland. Το 2008-2012.net θα δημιουργηθεί έναν χρόνο αργότερα και θα είναι προϊόν τόσο μιας διαδικασίας κατανόησης και εναντίωσης στη συριζοποίηση όσο και μιας απόπειρας να συνεχιστεί η συζήτηση γύρω από την επικαιρότητα και το περιεχόμενο του κομμουνισμού και της επανάστασης· αυτή τη φορά με άλλα μέσα και με ακόμα λιγότερο αριθμό ανθρώπων. Ανανεώθηκε η επιθυμία για έναν χώρο συζήτησης, όπου πλέον κεντρική θα ήταν η θεωρία της κομμουνιστικοποίησης, με όλες τις τάσεις και επεκτάσεις της, η οποία ήταν και είναι μεταξύ των πολύ λίγων που συνεχίζουν να εγείρουν παρόμοια ζητήματα, τότε και τώρα. Παρέμενε για μας ακόμα ανοιχτό το ερώτημα ποια θα μπορούσαν να είναι τα χαρακτηριστικά μιας θεωρία της επανάστασης, η οποία δεν θα παρέκαμπτε πλέον τα ζητήματα φύλου και φυλής εντός του ιστορικού καπιταλιστικού κοινωνικού σχηματισμού· η οποία, με άλλα λόγια, θα επεδίωκε να σκεφτεί εκ νέου πάνω στη σχέση κεφαλαίου-εργασίας και τη σχέση κράτους-κοινωνίας πολιτών. Στα σχεδόν τρεισήμισι χρόνια λειτουργίας του site, δημοσιεύτηκαν μετάφρασεις και κείμενα προς αυτές τις κατευθύνσεις χωρίς όμως πάντοτε να συζητιούνται διεξοδικά μεταξύ μας· το site δεν μπόρεσε να υποκαταστήσει το προηγούμενο περιβάλλον συζήτησης ούτε να δημιουργήσει κάποιο νέο.

Κυλώντας ο χρόνος, γινόταν ολοένα περισσότερο αισθητή η ολοκλήρωση του προηγούμενου κύκλου αγώνων, καθώς επερχόταν σταδιακά η συνείδηση ότι η σχετική σταθεροποίηση του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού συνέπιπτε με την άνοδο και την εδραίωση του ΣυΡιζΑ στην εξουσία· του κόμματος που έγινε κράτος, αφού πρώτα έγινε κίνημα, μέσα σε λίγα χρόνια. Το πρώτο «επίσημο» πλέον τεύχος του περιοδικού 2008-2012 τον Μάιο του ’19 αποτελεί μια απόπειρα προσέγγισης αυτής συνθήκης δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στα ζητήματα του έθνους, του εθνικισμού και της μεσαίας τάξης.

Δεν αντιστοιχεί σε ατομικά εγχειρήματα να παίζουν τον ρόλο συλλογικών αναφορών, πόσο μάλλον να τις υποκαθιστούν. Ενάμιση χρόνο μετά τη διάλυση του 2008-2012.net, ενσωματώνουμε εδώ το δικό μας κομμάτι από ολόκληρη την προηγούμενη κοινή διαδρομή, η οποία περιγράφτηκε εδώ μόνο σε αδρές γραμμές, και εμφανιζόμαστε πλέον ως 2008-2012.com, κρατώντας πάντοτε τον απαραίτητο πληθυντικό της ευγενείας.

Μπορεί αυτό το site να πάψει να έχει κάποια χρησιμότητα, όταν η τρέχουσα, μοναδική ιστορικά, κρίση οξυνθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε όλα να αποκτήσουν αμετάκλητα πρακτική διάσταση. Μέχρι τότε, όμως, ίσως πρέπει να σκεφτόμαστε τι πρέπει να κάνουμε και μέχρι πού μπορούμε να φτάσουμε.

Αθήνα, 28 Νοέμβρη 2020

A. (simeioseis)

When 2008-2012 was published experimentally for the first time as a journal at the end of December ’12, there was indeed a lack of comprehension of the recent past of class struggle, some things were eluding our attention. At that time, a dense period of struggles, that had initiated with the caesura events of December ’08 and went all the way to the struggles against the memorandum and the movement of the squares, was coming to an end having already produced a number of forms and contradictions which challenged the theoretical tools under use: instead of confirming workers’ identity and the autonomy of the proletariat, interclassist movements emerged which were permeated by the demand for real democracy; the dominance of financial capital urgently raised the need for a monetary theory of value; the reproduction of capital in the midst of a political crisis indicated the limits of the traditional concept of the state form; the crisis of the wage relation had to be understood in such a way that unemployment and precarity were perceived throughout their historical depth. The name of the magazine itself irrevocably set the outline of the period and on this basis made for an open call to both a desirable and necessary theoretical debate.

Always keeping in mind that these were limited numbers of people, during that winter of ’12-’13 the interests of a study group on the question of the state converged with the inclinations of a circle of contacts that the comrades of Blaumachen journal in Athens had already created, with whom we maintained a close relation several years back and especially during the biennium ’08-’10 that interests us here. The result of this convergence –a fortunate one for the individual project 2008-2012 which continued to exist albeit in a latent mode– was the creation of a preliminary space of discussion, a first milieu if you prefer, the unfinished path of which remains to be recorded.  A small part of it, however, was the creation of communisation.espivblogs.net, of which we were co-administrators from the beginning of ’14 to the beginning of ’15; and since then its only administrators, keeping it active without renewing its contents.  

In that experimental issue, there was an extensive coverage of the way in which that dense period of struggles was transforming the anarchist/anti-authoritarian milieu, a more or less unavoidable political environment for anyone who wants to move outside the recognizable and responsible left, inside or outside the parliament. Whatever the limits of our understanding of that transformation, the upcoming rise of Syriza constituted the factor that overdetermined any other and seemed to offer a political way out to the resolution of the accumulated contradictions within both the milieu and, most importantly, the greek social formation in the broadest sense. However, it also offered a practical way of meeting individual expectations of social ascent, hidden or overt, which were quickly and massively polarized just before the elections of January ’15.

Rapid syrization could not leave our milieu unaffected; it was dissolved, because of the well-known Woland case. 2008-2012.net will be created a year later and will be as much the product of a process of understanding and opposition to syrization as an attempt to continue the debate on the currency and content of communism and revolution; with different means and even fewer people this time. The desire for a place of discussion had been renewed, where the theory of communisation, with all its tendencies and extensions, which was and still is among the very few that continue to raise similar issues, then and now, would be central. The question of what the characteristics of a theory of revolution could be which would no longer bypass the issues of gender and race within the historical capitalist social formation retained its validity for us; which, in other words, would strive to think again about the capital-labour and the state-civil society relations. In the nearly three and a half years of operation of the site, translations and texts were published in these directions but not always discussed in detail between us; the site was unable to stand in for the previous milieu or create a new one.

As time went on, the consummation of the previous cycle of struggles became increasingly noticeable, as the awareness was gradually coming that the relative stabilisation of the greek social formation coincided with the rise and consolidation of Syriza in power; of the party that became the state, after having first become a movement, within a few years. The first “official” issue of 2008-2012 journal in May ’19 had been an attempt to approach this condition by paying particular attention to the issues of nation, nationalism and middle class.

It is not due for individual projects to account for collective references, let alone replacing them. A year and a half after the break-up of 2008-2012.net, we integrate here our part out of the entire previous common itinerary, which was described here only in rough lines, and now appear as 2008-2012.com, always maintaining the necessary pluralis majestatis.

This site may cease to have any usefulness when the current, historically unique crisis is sharpened to such an extent that everything irrevocably acquires a practical dimension. But until then, maybe we should think about what to do and how far we can go.

Athens, 28th November 2020

A. (simeioseis)